@@@وطنم جزین@@@

تا به حال به‌خودتان فکر کرده‌اید؟ نه اشتباه نکنید، در این‌جا منظور موقعیت اجتماعی و شغلی، احساسات و عواطف‌تان نیست بلکه منظور شکل و فرم بدن‌تان است. اگر فکر نکرده‌اید، الان وقت مناسبی است، یک کاغذ و مداد برداشته و تصویری را که از اندام و اجزای بدن‌تان دارید روی آن بکشید، سپس طرحی که کشیده‌اید را خوب نگاه کنید و بعد با نگاه دقیق و واقع بینانه‌ای به سراغ آینه رفته و به مقایسه تصویری که کشیده‌اید با خودتان بپردازید؛ حتی می‌توانید تصویری که کشیده‌اید را به یکی از اعضای خانواده یا دوستان‌تان نشان دهید و بپرسید آیا این تصویر با واقعیت شما مطابقت دارد؟ در بسیاری از موارد جواب «نه» خواهد بود؛ زیرا براساس یافته‌ها تصویر ذهنی‌ای که بسیاری از افراد درباره بدن خود دارند با واقعیت منطبق نیست و آن‌ها خود را چاق‌تر یا لاغرتر از آنچه هستند در ذهن‌شان تصور می‌کنند. به عبارت دیگر، تصور بدنی که این افراد از خودشان دارند نادرست است. اما این تصویر ذهنی بدن چیست؟ تصویر ذهنی بدن مربوط به درک هر فرد از فیزیک و ظاهرش است و تعبیری است که مغز از بدن ارائه می‌کند.

---

نکته مهم این است که ذهنیتی که افراد درباره خود دارند چقدر منطبق با واقعیت است. بدبینی یا خوش‌بینی بیش از حد، هر2در آنچه درباره خودمان تصور می‌‌کنیم مضرات خاص خودش را دارد. اگر اشخاص خود را بسیار بهتر از آنچه هستند درنظر گرفته و به‌راحتی از عیب و نقص‌های بدن خود صرف‌نظر کنند، برای رفع آن‌ها اقدام نخواهند کرد. به‌عنوان مثال افراد چاقی که خود را دارای اندامی زیبا تصور می‌کنند، لزومی برای انجام ورزش و رعایت رژیم غذایی احساس نمی‌کنند و این افزایش وزن می‌تواند تشدید شده و سلامت آنها را به‌خطر بیندازد. از سوی دیگر، کسانی که بیش از اندازه وسواس داشته و درباره نقص‌های بدنی‌شان اغراق می‌کنند و آن‌ها را بسیار بیشتر از چیزی که هست درنظر می‌‌گیرند، علاوه بر آنکه به آرامش روانی خود و اطرافیان‌شان صدمه می‌‌زنند، بلکه به انواع راهکارها برای بهتر‌شدن رو خواهند آورد؛ از عمل‌های جراحی برای زیبا و لاغرتر شدن گرفته تا خریدهای افراطی و گران‌قیمت برای داشتن ظاهری پسندیده‌تر. اما مسئله اینجاست که تمام این تلاش‌ها و سختگیری‌ها هم در نهایت این گروه از افراد را راضی نخواهد کرد زیرا ممکن است در واقعیت بی‌نقص شده باشند اما در آنجا که باید خوب باشند، در ذهن‌شان خود را بد قیافه می‌دانند.

---

داشتن تصویر ذهنی از بدن می‌تواند مفید یا مضر واقع شود. اینکه شما چه تصوری از خود در ذهن‌تان داشته باشید و این ذهنیت چقدر مطابق یا مخالف با واقعیت باشد می‌تواند تاثیر زیادی در زندگی‌تان بگذارد.  کسی که تصویر خوبی از خود در ذهن دارد، اعتمادبه‌نفس بیشتری داشته، بیشتر در محافل عمومی و اجتماعات حاضر می‌شود، در برخورد با دیگران تاثیر بهتری از خود به جا می‌‌گذارد، خود را بیشتر قبول داشته و در نتیجه به موفقیت‌های بیشتری می‌رسد. اما درست در نقطه مقابل، بعضی افراد با تصویری که از خود دارند مشکل داشته و آن را سرشار از عیب و نقص می‌‌پندارند، از خود ناراضی بوده و به تحقیر خود می‌پردازند، مدام در حال مقایسه خود با دیگرانند، از داشتن بدنی که فکر می‌کنند پر از عیب و نقص است خجالت کشیده، ارتباطات خود را روزبه‌روز محدودتر کرده و سد راه موفقیت‌های خود می‌شوند، دچار اختلالات تغذیه‌ای شده، به رژیم‌های غذایی افراطی و نادرست و ورزش‌های سخت و طاقت‌فرسا رو می‌‌آورند و در نتیجه با انواع وسواس، استرس، افسردگی و سایر بیماری‌های روانی درگیر می‌شوند. از این‌رو داشتن یک تصویر ذهنی مثبت، فقط داشتن یک تصویر ذهنی مثبت نیست بلکه در تمام جوانب و جنبه‌های زندگی فرد تاثیرگذار است و از آنجا که ناخودآگاه روی تمام تعاملات و تصمیمات افراد تاثیر می‌گذارد، اهمیتی بیشتر از آنچه تا‌کنون درباره‌اش فکر می‌کردید، دارد.

---

در مقام مقایسه قرار دادن خود، بیشتر بین نوجوان‌ها و جوان‌ها مشاهده می‌شود زیرا  درگیر با مسائل فیزیکی و ظاهری بدن را این‌گونه افراد تشکیل می‌‌دهند. بر این اساس جوان‌ها و نوجوان‌ها بیشتر از سایران در معرض دچار شدن به فکرهای وسواسی درباره خود هستند و باید به آن‌ها در کسب یک تصویر درست از خود کمک کرد. به‌ویژه نوجوان‌ها نیازمند توجه بیشتری در این زمینه هستند زیرا توانایی کمتری برای مواجه شدن با واقعیت و به کار گرفتن راه‌ حل‌ها مشکل دارند و ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار گرفته و ناآرامی و تشویش ذهن‌شان به سبب نارضایتی از خود، بر تحصیل و روابط آن‌ها تاثیر منفی بگذارد. اگر فرزند شما نیز یکی از همین نوجوان‌هاست، برای کاستن از این تصورات منفی، می‌توانید ویژگی‌های مثبت فرزندتان را به او گوشزد کرده و به او این اطمینان را بدهید که با داشتن خصوصیات اخلاقی و ظاهری منحصربه‌فرد خودش مورد پذیرش جمع قرار خواهد گرفت و لازم نیست خودش را به شکل الگوهایی که در ذهنش شکل گرفته درآورد یا به‌اصطلاح همرنگ جماعت شود.

---

معیارهای ظاهری بیش از پیش اهمیت یافته و تاکید زیادی بر وزن و سایز می‌شود. براساس آنچه معمولا توسط رسانه‌ها و فیلم‌ها به جوامع القا می‌شود، افراد خود را در مقایسه با الگوها و مدل‌های ارائه شده می‌بینند و در نزدیک کردن خود به معیارهای موجود تلاش می‌کنند. در این بین واکنش دختران نسبت به عواملی که تصور می‌‌کنند نقصی در ظاهرشان محسوب می‌شود، منفی‌تر از پسران است. از سوی دیگر در بیشتر جوامع و فرهنگ‌ها، زن‌ها بیشتر براساس ظاهرشان قضاوت می‌‌شوند و وضعیت ظاهر در پذیرش اجتماعی آن‌ها نقش اساسی دارد درحالی‌که این موضوع در مورد مردها اهمیت کمتری دارد. تحقیقات نشان داده است 44‌درصد از زنان احساسات منفی نسبت به قسمت‌های مختلف بدن و همین‌طور کل بدن‌شان دارند. تمایل به کاهش وزن با تصویر بدنی ضعیف ارتباط دارد و زنان نسبت به مردان تمایل بیشتری برای کاهش وزن‌شان دارند. نتایج یک بررسی دیگر نیز نشان داد، 56 درصد از زنان و 40 درصد از مردان که به پرسشنامه تحقیقی در سال 1997 پاسخ دادند، از کلیت بدن‌شان ناراضی بودند. افراد درگیر با تصویر منفی از بدن‌شان مدام فکر می‌‌کنند اگر کمی لاغرتر و عضلانی‌تر بودند، خوشحال‌تر و موفق‌تر بودند و با پذیرش بیشتری از سوی جامعه رو‌به‌رو بودند. یک مطالعه تحقیقاتی جامع در سال 1998 نیز نشان داد، 70 درصد دانشجویان یک دانشگاه از ظاهر جسمانی خود ناراضی بوده و از تصویر بدن‌شان ترس دارند و 28 درصد به اختلال بدریختی بدنی مبتلا هستند.

---

   تصوری که دو سوم بزرگ‌تر است

شاید شما هم از آن کسانی باشید که هنگام خرید لباس ترجیح می‌دهند سایزهای بزرگ‌تر را انتخاب کنند و همیشه وقتی صحبت از افزایش وزن می‌شود، از چاقی می‌نالند و از نگاه کردن و برانداز کردن خود در آینه و وزن‌ کردن خود فراری‌اند. اگر این‌طور است بدانید تنها نیستید و افراد دیگری هم هستند که دچار چنین افکاری هستند. این ویژگی یعنی چاق‌ پنداشتن خود بیشتر از آنچه حقیقت دارد که بیشتر در زنان و دختران مشاهده می‌شود و حتی لاغرترین زنان نیز هنگام امتحان یک لباس جدید نگرانند که چاق به‌نظر برسند. البته چنین مسئله‌ای نیز دلایل علمی دارد و تنها به تفکر افراد برنمی‌گردد. دانشمندان طی تحقیقی به این نتیجه رسیدند، تصویری که یک شخص از بدن خود در مغزش می‌سازد معمولا تا دو سوم بزرگ‌تر از آن چیزی است که در واقعیت وجود دارد به عبارت دیگر مغز تصور می‌کند بدن ما دو سوم از اندازه اصلی خود بزرگ‌تر است. به عقیده محققان این موضوع می‌تواند دلیل اینکه چرا حتی زنان لاغر هم خود را چاق تصور می‌‌کنند، توضیح دهد. همچنین دانشمندان ادعا کردند، زنان احساس ترس درونی دارند و هر زمان که یک زن دیگری که اضافه وزن دارد را می‌بینند این احساس در آنها تحریک می‌شود، این در حالی است که مردان چنین عکس‌العمل مشابهی ندارند.

باز نشر اختصاصی: مجله اینترنتی Bartarinha.ir